Όλα για το αλάτι

Στην Ελλάδα υπάρχει συστηματική προσπάθεια για απόκτηση αλατιού από τις αρχές της 10ης περίπου χιλιετίας!  Κατά τους αρχαίους Έλληνες το αλάτι συμβόλιζε τη φιλία και την αλληλεγγύη και με αυτό επισφράγιζαν τις συμφωνίες τους!  Επίσης το χρησιμοποιούσαν στις θυσίες και στις προσφορές τους προς τους Θεούς.  Μέχρι και σήμερα, πολλές είναι οι παροιμίες και οι φράσεις που χρησιμοποιούμε οι οποίες περιέχουν το αλάτι.  Για παράδειγμα, όταν κάποιος είναι βαρετός, λέμε είναι “ανάλατος”, για ένα λογαριασμό που είναι ακριβός περισσότερο απ΄ όσο θα έπρεπε, λέμε “είναι αλμυρός”, αν πάλι θέλουμε να ξεχάσουμε μία φιλονικία λέμε “όσα είπαμε, νερό κι αλάτι” ή όταν δείρουν κάποιον αλύπητα, λέμε “τον έκανε του αλατιού” και όταν έχουμε με κάποιο άτομο παλιούς και δυνατούς δεσμούς φιλίας, λέμε “έχουμε φάει μαζί ψωμί κι αλάτι”.

Υπάρχουν δύο τύποι αλατιού: το ορυκτό, το οποίο προέρχεται από τη γη και αποτελεί το 70% της παγκόσμιας κατανάλωσης και το θαλασσινό, η συλλογή του οποίου γίνεται στις αλυκές με τη βοήθεια του ήλιου, του αέρα και της εξάτμισης. 

Ας ρίξουμε μια ματιά στα βασικά είδη που κυκλοφορούν στην αγορά, τα οποία πιστέψτε με, δεν είναι λίγα!

 

Θαλασσινό αλάτι

Είναι το πιο συνηθισμένο αλάτι στη χώρα μας και μπορούμε να το βρούμε σαν

φυσικό αλάτι – έχει υποστεί τις λιγότερες δυνατές κατεργασίες και δεν περιέχει καθόλου πρόσθετα ή βελτιωτικά

μαγειρικό αλάτι ή καθαρό θαλασσινό αλάτι – έχει υποστεί επεξεργασία αλλά δεν περιέχει χημικά πρόσθετα

επιτραπέζιο αλάτι – έχει υποστεί επεξεργασία και περιέχει χημικά πρόσθετα που όμως δεν είναι επικίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό

επιτραπέζιο ιωδιούχο αλάτι – το ίδιο με το επιτραπέζιο με τη διαφορά ότι περιέχει και ιωδιούχο κάλλιο γιατί το ιώδιο του θαλασσινού αλατιού, χάνεται μέσα σε λίγη ώρα από τη δημιουργία των κρυστάλλων και ενώ το αλάτι βρίσκεται ακόμα στην αλυκή.

επιτραπέζιο αλάτι χαμηλό σε νάτριο – είναι αλάτι που έχει λιγότερο νάτριο και χρησιμοποιείται από τους υπερτασικούς αλλά και από άτομα που για διάφορους λόγους θέλουν να μειώσουν τη πρόσληψη αλατιού

υποκατάστατο αλατιού – ιδανικό για άτομα που αποφεύγουν εντελώς τη κατανάλωση φυσικού αλατιού για λόγους υγείας.  Τα υποκατάστατα περιέχουν συνήθως χλωριούχο κάλιο αντί για χλωριούχο νάτριο και πολλές φορές είναι εμπλουτισμένα με ιοδίνη.

 

Fleur de sel (άνθος του αλατιού)

Το ακριβότερο από όλα τα είδη και το πιο σπάνιο.  Συλλέγεται από την επιφάνεια της αλυκής με τα χέρια και μοιάζει με λεπτές, φίνες νιφάδες.  Το αλάτι αυτό διατηρεί ένα σημαντικό ποσοστό υγρασίας διότι δεν έχει υποστεί κάποια χημική ή άλλη επεξεργασία.  Έχει φυσικό κάτασπρο χρώμα που δεν έχει υποστεί καμία λεύκανση όπως το κοινό αλάτι, ενώ η ξεχωριστή υφή που έχει, του δίνει την ιδιαίτερη κρυσταλλική μορφή, την απαλή του γεύση αλλά και βοηθά στο να διατηρούνται τα χαρακτηριστικά του στοιχεία.

Το άνθος του αλατιού μπορούμε να το βρούμε σαν

– άνθος αλατιού από τη Κορέα: με χοντρό, τραγανό κόκκο, είναι κατάλληλο για ψητά κρέατα, λαχανικά και μαρινάδες

– ελληνικό ελαφρώς γκρίζο: με έντονη γεύση, ιδανικό για τα σιγανά μαγειρέματα στη γάστρα

– ροζ, ήπιο, ελαφρώς γλυκό και μέτριας αλμυρότητας από τις Άνδεις, τη Πορτογαλία ή την Ουαλία, ιδανικό για λαχανικά και γλυκά

– Trapani από τη Σικελία: ελαφρύ και απαλό, ειδικό για τους μύλους του αλατιού, το νερό των ζυμαρικών, τα θαλασσινά και τα λαχανικά

 

Μαύρο αλάτι Χαβάης

Προστίθεται άνθρακας για το χρώμα, το υπέροχο άρωμα και τις αποτοξινωτικές ιδιότητες που δίνει στο αλάτι.  Χρησιμοποιείται ως αλάτι φινιρίσματος και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα.  Προστίθεται σε σαλάτες, λαχανικά, σούσι, θαλασσινά, κοτόπουλο, τόφου, μπριζόλες στη σχάρα και ορισμένα γλυκά.

 

Αλάτι μπλε Περσίας

Το χρώμα του το οφείλει στα πετρώματα της περιοχής που συλλέγεται.  Δεν υπόκειται σε επεξεργασία και είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και μέταλλα.  Γενικά, θεωρείται ως αλάτι για επιδόρπια ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε φουά γκρα πιάτα με τρούφα, θαλασσινά και κρεατικά.

 

Κόκκινο αλάτι Χαβάης

Προέρχεται από την ηφαιστειακή λάβα και αποκτά αυτό το έντονο χρώμα τερακότας από την ανάμειξη του πηλού που βγαίνει από το ηφαίστειο.  Είναι πολύ ιδιαίτερο και έντονο.  Τα αρώματά του θυμίζουν καβουρδισμένους ξηρούς καρπούς και είναι ιδανικό για μαρινάρισμα και για γκριλ.

 

Ροζ αλάτι Ιμαλαΐων

Εξορύσσεται και ξεπλένεται με τα χέρια, στεγνώνει φυσικά στον ήλιο και δεν περιέχει πρόσθετες ουσίες.  Έχει τραγανή, νόστιμη και έντονη γεύση και χρησιμοποιείται στα κόκκινα κρέατα και τις εξωτικές σαλάτες.

 

Καπνιστό αλάτι

Το χρώμα του είναι γκρι και μερικές φορές το συναντάμε και με καφέ αποχρώσεις.  Το φοβερό καπνιστό άρωμα οφείλεται στην ειδική επεξεργασία που υφίσταται σε ξύλο ερυθρής σημύδας.  Είναι ιδανικό για ψητά κρέατα.

 

Πυραμίδες άλατος

Για να πάρουν αυτοί οι κρύσταλλοι το πυραμοειδές σχήμα, απαιτούνται ειδικές συνθήκες εξάτμισης.  Στην αγορά μπορούμε να βρούμε τέτοιες πυραμίδες ακόμα και αρωματισμένες με λεμόνι ή καπνιστές.  Ταιριάζει με όλα τα μεσογειακά πιάτα.

 

Όπως καταλαβαίνετε, τα ειδικά αλάτια υπερτερούν από τα κλασικά γιατί είναι πιο υγιεινά αλλά και πιο νόστιμα!  Στην αγορά συναντάμε πάρα πολλά αρωματισμένα με βότανα αλλά και εμείς μπορούμε από μόνοι μας να φτιάξουμε ένα αρωματικό αλάτι.  Μπορούμε να βάλουμε σε ένα βαζάκι θαλασσινό αλάτι ή άνθος αλατιού και να προσθέσουμε διάφορα αρωματικά.  Το αφήνουμε για λίγες μέρες και αμέσως έχουμε ένα υπέροχα αρωματισμένο αλάτι!

Το αλάτι όμως εκτός από νοστιμάδα αποτελεί και ένα μέσο συντήρησης των τροφίμων.  Για παράδειγμα, τα ψάρια και το κρέας, παστώνονται με αλάτι για να διατηρηθούν σε καλή κατάσταση και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.  Η διαδικασία αυτή λέγεται αλιπάστωση και τα προϊόντα αλίπαστα.

Επίσης με τη χρήση άλμης, που αποτελείται από νερό και θαλασσινό αλάτι, μπορούμε να συντηρήσουμε λαχανικά, βολβούς, φρούτα, διάφορα θαλασσινά και αυγά ή μπορούμε να συντηρήσουμε τυριά όπως είναι το χαλούμι και η φέτα.

 

Ας δούμε πιο συγκεκριμένα, πώς χρησιμοποιούμε το αλάτι, πέρα από τη προσθήκη στα φαγητά για να τα κάνουμε πιο νόστιμα:

 

σε φαγητά, γλυκά ή σνακ

Καραμελένια σοκολατάκια με θαλασσινό αλάτι Κοτόπουλο ψητό πάνω σε αλάτι Λαβράκι ψημένο με χοντρό αλάτι Στραγάλια από… σπίτι

 

για να φτιάξουμε ελιές

Ελιές Καλαμών Ελιές σταφιδωτές Ελιές τσακιστές Ελιές Καλαμών χαρακτές

 

για να φτιάξουμε τουρσιά

Καυτερά πιπεράκια τουρσί Αλλιώτικο τουρσί μελιτζάνας της γιαγιάς Ερμιόνης Βολβοί τουρσί Λάχανο τουρσί

 

για να συντηρήσουμε ψάρια

Γαύρος Ξιδάτος Παστός γάβρος Γαυράκι ή σαρδελάκι παστό Γαύρος φιλέτο με κάπαρη

 

αλλά και για να φτιάξουμε ένα σωρό άλλα καλούδια!

Σπιτικοί κύβοι λαχανικών Λιαστές ντομάτες Παστό χοιρινό Ν. Ηλείας Παστουρμάς της θείας Δώρας

 

Σίγουρα χωρίς αλάτι δεν υπάρχει νοστιμιά.  Ακόμα και στα γλυκά, λίγη προσθήκη αλατιού αναδεικνύει τη γεύση τους και προσδίδει μια γευστική ισορροπία. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε ακριβώς να ξέρουμε πόσο αλάτι καταναλώνουμε.  Δεν είναι μόνο το αλάτι που βάζουμε εμείς στο φαγητό μας, είναι και το αλάτι που χρησιμοποιούν οι βιομηχανίες τροφίμων στα έτοιμα ή συσκευασμένα τρόφιμα.  Θα πρέπει να μάθουμε να διαβάζουμε τις ετικέτες και να προσέχουμε το ποσοστό αλατιού που περιέχουν αυτά που αγοράζουμε, ειδικά εάν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα υγείας.

 

Πηγές

Vita.gr

Tlife.gr

Clickatlife.gr