Η κοιλιοκάκη ή αλλιώς δυσανεξία στη γλουτένη, αποτελεί μία χρόνια διαταραχή του λεπτού εντέρου, η οποία συνήθως εμφανίζεται σε άτομα με γενετική προδιάθεση, έπειτα από την κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν γλουτένη.
Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται κυρίως στα δημητριακά, δηλαδή σε ό,τι παράγεται από σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι και βρώμη. Η κοιλιοκάκη δεν είναι απλά μία αλλεργία, αλλά ένα αυτοάνοσο νόσημα. Αυτό σημαίνει πως όταν ο οργανισμός εκτεθεί σε κάποιο από τα παραπάνω προϊόντα, τότε αυτόματα ενεργοποιούνται ανοσολογικοί μηχανισμοί οι οποίοι προκαλούν βλάβη στην επιφάνεια του λεπτού εντέρου και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην γίνεται σωστή απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών (βιταμίνες, πρωτεΐνες, ανόργανα στοιχεία).
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της είναι εξουθενωτικά και μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία από την στιγμή που εντάσσεται η γλουτένη μέσα στο καθημερινό διαιτολόγιο ενός ανθρώπου. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι διάρροια, κράμπες του εντέρου, φούσκωμα, ανορεξία, απώλεια βάρους στους ενήλικες, αναιμία, οστεοπόρωση, δερματίτιδες, υπογονιμότητα, καθώς και ανεπαρκής πρόσληψη βάρους και προβλήματα ανάπτυξης σε παιδιά και βρέφη.
Διάγνωση
Σύμφωνα με έρευνες εκτιμάται πως το 1% του πληθυσμού της Ευρώπης πάσχει από κοιλιοκάκη. Επειδή όμως τα συμπτώματα είναι πολλά και αρκετοί παρουσιάζουν έναν ήπιο ερεθισμό και μικρές ενοχλήσεις του εντέρου, έχει σαν αποτέλεσμα οι περισσότεροι πάσχοντες να μη γνωρίζουν πως νοσούν, καθώς δεν έχουν ακόμα διαγνωσθεί. Η διάγνωση της νόσου γίνεται αρχικά με μία εξέταση αίματος, κατά την οποία ελέγχουν αν υπάρχουν ειδικά αντισώματα στον οργανισμό του ασθενούς, ενώ επιβεβαιώνεται με γαστροσκόπηση και βιοψία του λεπτού εντέρου.
Θεραπεία
Δυστυχώς μέχρι και σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποια φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να αναστρέψει μόνιμα τα συμπτώματα. Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η δίαιτα χωρίς γλουτένη εφ΄ όρου ζωής, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την εξάλειψη των συμπτωμάτων και την σταδιακή αποκατάσταστη των βλαβών του εντέρου.
Απαγορεύονται λοιπόν τα προϊόντα που περιέχουν αλεύρι (ψωμιά, φρυγανιές, μπισκότα, πίτσες, πίτες, γλυκά κτλ.), τα ζυμαρικά (μακαρόνια, σπαγγέτι, κριθαράκι κτλ.) κάποια αλλαντικά, λουκάνικα, τα κονσερβοποιημένα προϊόντα (σάλτσες, λαχανικά, όσπρια), οι μαγιονέζες, οι μουστάρδες, τα κρεμώδη τυριά, τα κατεργασμένα καρυκεύματα, μερικά έτοιμα ροφήματα (π.χ σοκολάτα) και κάποια αλκοολούχα ποτά (π.χ μπύρα).
Επιτρέπονται όλα τα φρέσκα και κατεψυγμένα λαχανικά, τα φρέσκα κρέατα, τα ψάρια, τα πουλερικά, το γάλα και τα παράγωγά του (φέτα, γιαούρτι, σκληρά κίτρινα τυριά), το καλαμπόκι, το ρύζι και τα προϊόντα τους, το λάδι, το βούτυρο και η μαργαρίνη καθώς και ειδικά προϊόντα ελεύθερα γλουτένης που διατίθενται από τα φαρμακεία στους ασθενείς με κοιλιοκάκη (ποικιλία ζυμαρικών, ψωμί, κέικ, μπισκότα, βάση για πίτσες, δημητριακά κτλ.).
Ωστόσο, η γλουτένη βρίσκεται κρυμμένη και σε αρκετά ακόμη προϊόντα. Για το λόγο αυτό, οι πάσχοντες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ανατρέχουν κάθε φορά στα συστατικά οποιουδήποτε προϊόντος πριν το καταναλώσουν.
Παρά τους περιορισμούς δε σημαίνει ότι όσοι νοσούν από κοιλιοκάκη δεν έχουν δικαίωμα στη νοστιμιά και την απόλαυση. Παρακάτω λοιπόν σας προτείνουμε μερικές ιδέες χωρίς γλουτένη που μπορούν να αλλάξουν τα μαγειρικά σας στάνταρ:
Ορεκτικά-σνακ
- Πίτσα από τοστ χωρίς γλουτένη
- Κριτσίνια τυριού χωρίς γλουτένη
- Τυρόψωμο αρωματικό χωρίς γλουτένη
- Pancakes χωρίς αλεύρι
- Αυγά μάτια στο φούρνο με τυράκι τριμμένο!!!!
- Γεμιστές πατάτες
- Μανιτάρια portobello πίτσα
- Πίτα του βοσκού με πουρέ από κουνουπίδι και καρότα
- Gegrillte Peperoni (ψημένα πιπεράκια)
- Γλυκοπατάτα στο φούρνο με σως γιαουρτιού
Σαλάτες
- Παντζάρια βραστά σαλάτα
- Μαυρομάτικα σαλάτα
- Πράσινη σαλάτα με μανιτάρια
- Πράσινη Σαλάτα με φρούτα λαχανικά και ξηρούς καρπούς !
- Πατατοσαλάτα
- Σαλάτα ρόκα παρμεζάνα
- Σαλάτα της παρέας
- Σαλάτα με απ’ όλα!
- Μαρουλοσαλάτα κλασσική
- Μια χωριάτικη σαλάτα διαφορετική από τις άλλες
Κυρίως
- Παστίτσιο χωρίς γλουτένη!
- Αρακάς με μοσχαράκι και πατατούλες
- Μπουτάκια κοτόπουλου με σάλτσα ντομάτας και φέτα
- Μπριάμ
- Γεμιστά με ρύζι
- Φουρνιστό λεμονοσκορδάτο ψάρι με πατάτες
- Χοιρινός λαιμός φρικασέ
- Ρεβύθια… λίγο πειραγμένα
- Φασολάκια σκέτα!
- Κουνουπίδι κοκκινιστό
- Σπανακόρυζο
- Αχ βρε Πετρετζικη με τις Φακές σου!!!
Γλυκά
- Ψητά Donuts με υπέροχο άρωμα βανίλια – αμύγδαλο χωρίς γλουτένη!!
- Γαλατόπιτα χωρίς γλουτένη
- Κέικ πορτοκάλι χωρίς γλουτένη
- Μηλόκρεμα με γάλα καρύδας, Χορτοφαγική – Χωρίς Γλουτένη και Χωρίς ζάχαρη
- Υγρό κέικ σοκολάτας με ελαιόλαδο και αμυγδαλόσκονη – Gluten free
- Cookies χωρίς ζάχαρη και γλουτένη
- Μους σοκολάτας χωρίς τύψεις!!!!
- Μαφιν χωρίς γλουτένη και γαλακτοκομικά
Σημαντικές συμβουλές
- Διατηρήστε ξεχωριστά τα μαγειρικά σκεύη κατά το μαγείρεμα και την προετοιμασία του φαγητού από την υπόλοιπη οικογένεια που καταναλώνει γλουτένη.
- Μην χρησιμοποιείτε για τηγάνισμα το ίδιο λάδι στο οποίο έχετε τηγανίσει και φαγητά που περιέχουν γλουτένη.
- Χρησιμοποιήστε καθαρό γκριλ, διαφορετική τοστιέρα ή σακούλες για τοστ όταν θέλετε να ετοιμάσετε τοστ χωρίς γλουτένη.
- Χρησιμοποιήστε διαφορετικές επιφάνειες κοπής ψωμιού.
Εδώ θα βρείτε όλες τις συνταγές χωρίς γλουτένη που φιλοξενεί η Cookpad.
Πήγες
- Ιατρονέτ
- Νίκας
- Όμιλος ευρωκλινικής
- Κοιλιοκάκη Ελλάς
- Βικιπαίδεια
- Φυσιολογία του ανθρώπου και μηχανισμοί των νόσων (Guyton and Hall)
- Φυσιολογία του ανθρώπου 1 (Σταύρος Τ. Πλέσσας, Ευάγγελος Κανέλλος)
Απάντηση