Όλοι μας έχουμε τη συναισθηματική ανάγκη να θυμόμαστε εκείνους τους ανθρώπους που έχουν φύγει πλέον από κοντά μας. Σύμφωνα με τη Χριστιανική Ορθόδοξη Θρησκεία η θύμηση αυτή γίνεται πιο ζωντανή μέσα από ευλαβικές εκδηλώσεις προς αυτούς όπως ανάβοντας το καντηλάκι, περιποίηση του τάφου, δίνοντας ψυχοχάρτι στην εκκλησία για να μνημονευθούν τα ονόματα τους, τελώντας ξεχωριστή θεία λειτουργία, το λεγόμενο μνημόσυνο και τιμώντας τους στα κοινά μνημόσυνα, τα Ψυχοσάββατα.
Μνημόσυνο
Η λέξη «Μνημόσυνο» προέρχεται από το ρήμα «μνημονεύω» και ουσιαστικά ονομάζεται η τελετή εκείνη που γίνεται στη μνήμη των νεκρών. Σύμφωνα με τη θρησκεία έχει δύο μορφές: είτε ψάλλεται τρισάγιο στον τάφο του νεκρού, είτε επιμνημόσυνη δέηση στην εκκλησία, αμέσως μετά από τη Θεία Λειτουργία.
Τρισάγιο πραγματοποιείται στις τρεις ημέρες (τριήμερα) και στις εννιά ημέρες (εννιάμερα) από τον θάνατο του νεκρού. Επιμνημόσυνη δέηση ψάλλεται στις σαράντα ημέρες (στα σαράντα), στους τρεις μήνες (τρίμηνα), στους έξι μήνες (εξάμηνα) και στο χρόνο (ετήσιο) από τον θάνατο, καθώς και στα τρία χρόνια από την ημέρα της κηδείας.
Στο τέλος του μνημοσύνου ακολουθεί το μοίρασμα κολλύβων (σπερνά ή συγχώρια), όπως και του πρόσφορου, ενώ στο τρισάγιο είναι προαιρετικά. Επίσης, στις μέρες μας είθισται να προσφέρονται έξω από τον Εκκλησιαστικό χώρο κεκάκια ή τσουρεκάκια, ενώ συνήθως ακολουθεί ελληνικός καφές, παξιμαδάκια και κονιάκ για όσους συμπαραστάθηκαν στο πένθος της οικογένειας. Η στενή οικογένεια γευματίζει μαζί συνήθως με γιουβέτσι και κρασί, εκτός από την περίοδο της νηστείας.
Ψυχοσάββατο
Εκτός από τα Μνημόσυνα που ψάλλονται για τους κεκοιμημένους, η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ορίσει ως ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος για αυτούς το Σάββατο. Στις προσευχές αυτής της ημέρας οι πιστοί μνημονεύουν αυτούς που έφυγαν από κοντά τους, νιώθοντας με κάποιο τρόπο ότι επικοινωνούν μαζί τους, αλλά και ζητούν από την ίδια την Εκκλησία να τους βοηθήσει με τις δικές της προσευχές, ώστε να εισέλθουν και πάλι στον παράδεισο.
Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία τα κύρια Ψυχοσάββατα είναι δύο:
- Ψυχοσάββατο πριν την Αποκριά γιατί η επόμενη μέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη την ημέρα δηλαδή που, σύμφωνα με τη Χριστιανική θρησκεία, όλοι θα σταθούν μπροστά από τον θρόνο του και θα κριθούν.
- Ψυχοσάββατο πριν την Πεντηκοστή κατά το οποίο η Εκκλησία μνημονεύει όλους τους νεκρούς από τον Αδάμ μέχρι και σήμερα.
Κατά τα Ψυχοσάββατα, σύμφωνα με την παράδοση, οι ψυχές μπορούν να φύγουν για λίγο από τον παράδεισο για να συναντήσουν τους οικείους τους, αλλά στο τέλος της ημέρας πρέπει να γυρίσουν στις θέσεις τους και μάλιστα χορτάτες. Έτσι η Εκκλησία καλεί όλους να μνημονεύσουν αυτούς που πέθαναν σε ξένη χώρα μακριά από συγγενείς, θάλασσα, βουνό, σεισμό, θεομηνία, πόλεμο, επιδημία, φωτιά, παγωνιά, πείνα, ξαφνικό θάνατο, αλλά και τους νεκρούς που δε φρόντισε κανένας να τους τιμήσει με τα δέοντα.
Σύμφωνα λοιπόν με τη θρησκεία, οι συγγενείς την παραμονή, δηλαδή το πρωί της Παρασκευής, φτιάχνουν τα κόλλυβα τα οποία πηγαίνουν στην εκκλησία το απόγευμα να τα διαβάσει ο ιερέας, ώστε οι ψυχές των νεκρών τους να «φάνε» και να επιστρέψουν στον ουρανό χορτασμένες από το συχώριο που θα τους δίνει ο κόσμος, «Θεός σχωρές τον» στο μοίρασμα.
Εκείνη τη στιγμή, οι ψυχές έχουν συγκεντρωθεί και η μία ρωτάει την άλλη: «εσύ έχεις κόλλυβο να φας;». Όποια ψυχή δεν έχει κόλλυβο, είτε γιατί την ξέχασαν οι συγγενείς, είτε γιατί δεν έχει κανέναν να την τιμήσει, οι άλλες ψυχές της δίνουν να «φάει» από το δικό τους για να μην επιστρέψει πεινασμένη.
Επειδή όλες οι πλευρές της ζωής μας είναι συνυφασμένες με το φαγητό και επειδή είμαστε υπέρμαχοι της άποψης να τα φτιάχνουμε όλα με τα χεράκια μας, σας έχουμε μαζέψει κάποιες συνταγές.
Μπορείτε να κατεβάσετε ένα πολύ ωραίο ebook με συνταγές που έχουμε φτιάξει για εσάς και να το έχετε πάντα πρόχειρο. Και φυσικά να δείτε παρακάτω αρκετές συνταγές και πληροφορίες.
Κόλλυβα
Τα κόλλυβα είναι μέρος της παράδοσης μας, της θρησκείας μας, αλλά στις μέρες μας μπορούμε να πούμε πως είναι ένα από τα πιο υγιεινά γλυκά. Αποτελούνται από 9 υλικά γιατί 9 είναι τα τάγματα των αγγέλων, ενώ το κάθε υλικό έχει το δικό του συμβολισμό.
- Σιτάρι: αποτελεί το γήινο στοιχείο. Ακόμα και ο άνθρωπος είναι σπόρος που φυτεύεται στη γη και ανασταίνεται με τη δύναμη του Κυρίου.
- Ζάχαρη: δηλώνει τη γλυκύτητα του Παραδείσου
- Σταφίδες: μας υπενθυμίζουν πως ο Χριστός είναι η Άμπελος και οι πιστοί τα κλίματα
- Μαϊντανός: σημαίνει την ανάπαυση του νεκρού «εν τόπω χλοερώ»
- Φρυγανιά τριμμένη ή σουσάμι: αντικαθιστά το χώμα «..ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει..»
- Ρόδι: υποδηλώνει τη λαμπρότητα του Παραδείσου
- Κανέλα: δίνει ευωδία και άρωμα «αρώμασι εν μνήματι κηδεύσας απέθετο», «..μύραναν τον τάφο αι μυροφόροι μύρα..»
- Αμύγδαλα: δείχνουν τη ζωή που διαιωνίζεται με τους απογόνους (αντί για αμύγδαλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν καρύδια)
- Κουφέτα ασημένια και λευκά: παρομοιάζουν τα οστά που μένουν αναλλοίωτα καθώς το σώμα φθείρεται.
Αυτό όμως που πρέπει να προσέξετε και να τηρήσετε με μεγάλη ευλάβεια είναι αυτά που πάντα μας τονίζουν ή τόνιζαν οι γιαγιάδες μας. Όταν βράσει το σιτάρι λοιπόν, το ραντίζουμε με δροσερό νερό λέγοντας «δροσιά και έλεος να έχουν οι ψυχές των….», καθώς και τα ονόματα των νεκρών που θέλουμε να μνημονεύσουμε. Όση ώρα ετοιμάζουμε τα κόλλυβα, πρέπει να είναι αναμμένο το καντήλι και το θυμιατό και τέλος το νερό με το οποίο βράζουμε και ξεπλένουμε το σιτάρι, ΔΕΝ το χύνουμε στο νεροχύτη, αλλά στη θάλασσα ή στο χώμα.
Παρακάτω ακολουθούν μερικές συνταγές για κόλλυβα στις οποίες μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη διαδικασία αναλυτικά:
- Κόλλυβα μοναστηριακά!
- Σιτάρι 🌾 κόλλυβα ➕ ψυχοσάββατα
- Κόλυβα ή αλλιώς Σπερνά !!!
- Κόλυβα
- Κόλυβα χωρίς γλουτένη
- Κόλυβα Ζουμερά 🌟
- Κόλυβα Θεσσαλονίκης
Πρόσφορο
Το πρόσφορο το προσφέρουν οι Χριστιανοί στην τέλεση της θείας Λειτουργίας και είναι η αντιπροσφορά μας στον Κύριον για όλες εκείνες τις δωρεές που τους έχει προσφέρει. Έτσι στα Μνημόσυνα (τριήμερα, εννιάμερα, σαράντα, χρόνια, τρίχρονα, Ψυχοσάββατα κ.λ.π.) πάμε και την προσφορά μας πρώτα για να μνημονευθεί το όνομα του πεθαμένου μας και δεύτερον να ευχαριστήσουμε τον Κύριον που τον έχει ή για να τον πάρει κοντά του στον παράδεισο.
Καλό είναι το πρόσφορο να το φτιάχνουμε μόνοι μας στο σπίτι με ανάλογη προετοιμασία και προσευχές, ανεξάρτητα αν θα κάνουμε μνημόσυνο ή όχι. Μπορεί η διαδικασία να είναι δύσκολη και κοπιαστική, αλλά ίσως αξίζει τον κόπο.
- Λειτουργιά με προζύμι
- Πρόσφορο
- Πρόσφορο!!! vasw malopoulou!!
- Πρόσφορο Θείας Λειτουργίας
- Πρόσφορο
- Πρόσφορο – Λειτουργιά
- Τα κεκάκια των μνημόσυνων
- Βανίλια Cupcakes
- Νηστίσιμα cupcakes με κακάο
- Τα νηστίσιμα Muffins της Αλεξάνδρας
- Νηστίσιμα Τσουρεκάκια Πορτοκαλιού με Ελαιόλαδο
- Τσουρεκάκια πολίτικα
- Τσουρέκια ατομικά
- Τσουρεκάκια
- Τσουρεκάκια
- Τσουρέκι κορυφαίο
- Γλυκά ψωμάκια τσουρεκάκια
- Ατομικά τσουρεκάκια
Δεν ξέρουμε σίγουρα αν όλα τα παραπάνω βοηθάνε στο να αγαλλιάσουν οι ψυχές, βοηθούν όμως σίγουρα στο να νιώθουμε πως οι δικοί μας άνθρωποι που έχουν φύγει από τη ζωή, βρίσκονται πάντα στο πλευρό μας και προσέχουν το κάθε μας βήμα. Όλοι λοιπόν έχουμε έναν φύλακα άγγελο να μας προστατεύει!
Πηγές
Απάντηση