Η εισαγωγή τροφών στα μωράκια είναι μια μεγάλη στιγμή για όλους τους γονείς: το βρεφάκι που έπινε μόνο γάλα ξαφνικά έχει μπροστά του ένα γεμάτο κουτάλι με τροφή. Οι πρώτες κουταλιές είναι αφορμή για λίγα δάκρυα συγκίνησης και πολλά γέλια βέβαια, καθώς οι αστείες γκριμάτσες του μωρού, αλλά και η διασπορά του φαγητού συχνά ως το ταβάνι αποτελούν επαρκή λόγο!
Εκτός όμως από χαρά, η εισαγωγή τροφών σε ένα μωράκι φέρνει και αρκετό άγχος στους γονείς που πάντα θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν να σας συγκεντρώσουμε εδώ τις πιο σημαντικές πληροφορίες και να σας προτείνουμε βέβαια και νόστιμα φαγητάκια για τα μωράκια σας, καθώς η εκπαίδευση στις γεύσεις αρχίζει από τόσο νωρίς!
Όταν έρχεται το μωράκι σας στον κόσμο, η πρώτη του τροφή είναι βέβαια το γάλα, είτε αυτό είναι το μητρικό, είτε φόρμουλα. Για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής του μωρού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά αποκλειστικό θηλασμό. Η εισαγωγή των στερεών τροφών γίνεται τον 6ο μήνα και θα πρέπει να το βρέφος να πληροί τις εξής προϋποθέσεις:
- να μπορεί να κρατήσει το κεφάλι του και να καθήσει με υποστήριξη
- να δείχνει ενδιαφέρον για τις άλλες τροφές εκτός του γάλακτος
- να συντονίζει την μάσηση και την κατάποση
- να είναι ικανό για κινήσεις της γλώσσας, ώστε να διατηρεί το φαγητό στο στόμα του και να μην το σπρώχνει έξω.
Οι πρώτες κρέμες δίνονται συνήθως καλά πολτοποιημένες και ΠΑΝΤΑ με κουτάλι. Δεν προσφέρουμε καμία κρέμα με μπιμπερό. Άλλωστε αρχικά ο σκοπός μας δεν είναι η κατανάλωση μιας μεγάλης ποσότητας τροφής από το μωρό, αλλά η εξοικείωσή του με το κουτάλι και τις νέες γεύσεις. Μέχρι την συμπλήρωση του πρώτου χρόνου της ζωής, το γάλα είναι η βασική τροφή του βρέφους και οι υπόλοιπες τροφές είναι απλά συμπληρωματικές. Για αυτό το λόγο, δεν χρειάζεται οι γονείς να αγχώνονται για το πόσο και τι ακριβώς θα φάει το μωρό, αλλά να δουν αυτήν την περίοδο σαν ευκαιρία να γνωρίσει το μικρό τους όσο το δυνατόν περισσότερες γεύσεις, και να συνεχίσουν να προσφέρουν τροφές που μπορεί αρχικά να μην άρεσαν στον μωρό, σε διαφορετικές παραλλαγές.
Αρχικά ξεκινάμε με την εισαγωγή ενός γεύματος την ημέρα. Αρκετοί είναι οι παιδίατροι οι οποίοι συστήνουν ως πρώτη τροφή το ρυζάλευρο λόγω της σύστασής του, αλλά και γιατί σπάνια προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις. Εν τούτοις, πολλοί κατηγορούν το ρυζάλευρο και ως μια άχρηστη θερμιδοφόρα τροφή που δεν είναι αναγκαία στο μωράκι. Πιθανόν η αλήθεια να κρύβεται κάπου στην μέση, επειδή όμως εσείς είστε οι μόνοι υπεύθυνοι για την διατροφή του μωρού σας, ενημερωθείτε σωστά από τον γιατρό σας, κάποιον διατροφολόγο, αλλά και από έγκυρες επιστημονικές σελίδες στο ίντερνετ και αποφασίστε τι θα δώσετε στο μικρό σας. Αν αποφασίσετε πάντως να ξεκινήσετε την εισαγωγή τροφών με ρυζάλευρο και δεν θέλετε να δώσετε έτοιμες κρέμες του εμπορίου, εμείς σας έχουμε μια συνταγή για σπιτική κρέμα ρυζάλευρο!
Αν επιλέξετε να μην δώσετε ρυζάλευρο, μπορείτε να ξεκινήσετε την εισαγωγή είτε με φρούτα, είτε με λαχανικά, στα οποία δεν βάζετε καθόλου αλάτι, αλλά προσθέτετε στο πιάτο λίγο ωμό ελαιόλαδο. Το σημαντικό είναι να κρατάτε τον κανόνα των 3 ημερών: κάθε νέα τροφή που δίνετε στο μωράκι σας, φροντίστε να την δώσετε σταδιακά από λιγότερη σε περισσότερη σε ένα διάστημα 3 ημερών, ώστε να βεβαιωθείτε ότι το μωρό σας δεν παρουσιάζει κάποια αλλεργική αντίδραση (σπυνθουράκια, κοκκινίλες κλπ.) στην νέα τροφή. Μην βάζετε ποτέ 2 νέες τροφές μαζί, γιατί αν υπάρξει οποιαδήποτε αλλεργική αντίδραση, δεν θα είστε σε θέση να ξέρετε από πού ακριβώς προήλθε. Για οποιαδήποτε αλλεργική αντίδραση, διακόπτετε την συγκρεκριμένη τροφή, ενημερώνετε τον παιδίατρό σας και αποφεύγετε να την ξαναδώσετε για ένα χρονικό διάστημα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας. Τόσο τα φρούτα, όσο και τα λαχανικά που θα χρησιμοποιείτε στις κρέμες του μωρού, φροντίστε να είναι εποχής, και αν μπορείτε προτιμήστε τα βιολογικά (ή ακόμα καλύτερα, τα σπιτικά!). Είναι πιθανόν ο παιδίατρος να σας προτείνει να αποφύγετε κάποια φρούτα (όπως πχ. οι φράουλες και τα ακτινίδια), καθώς θεωρούνται πιο αλλεργιογόνα από άλλα.
Μετά την εισαγωγή των πρώτων λαχανικών, μπορείτε σιγά σιγά να αρχίσετε να δίνετε μαζί και κρέας σε σούπα (μοσχάρι και κοτόπουλο αρχικά, στην συνέχεια όμως μπορείτε να δώσετε και άλλα κρεατικά όπως αρνί, κατσίκι, γαλοπούλα και κουνέλι). Επιπλέον, καλό είναι να προστεθεί σιγά σιγά μέσα στην σούπα του μωρού και κάποιο δημητριακό, που θα αποτελέσει αργότερα την βάση για το 3ο γεύμα της ημέρας. Ενδεικτικά, μπορείτε να βάλετε μέσα στις σούπες του μωρού λίγη βρώμη, ζυμαρικά μικρά, πλιγούρι, κινόα ή τραχανά (χωρίς αυγό). Επιπλέον, πριν από τον 8ο μήνα μπορείτε να εισάγετε επίσης σταδιακά τα όσπρια μέσα στις σούπες του μωρού (πχ. αρχικά φακές που είναι πιο εύπεπτες, και στην συνέχεια ρεβύθια, φάβα, φασόλια). Μετά τις πρώτες δοκιμές, μπορείτε να φτιάχνετε όσπρια και ως κυρίως γεύμα με λίγο λάδι. Να υπενθυμίσουμε ότι αν το μωράκι σας έχει έλλειψη του ενζύμου g6pd, δεν δίνουμε κουκιά και φάβα. Συνήθως ως το τέλος του 7ου μήνα το μωρό λαμβάνει 2 γεύματα ημερησίως (φρουτόκρεμα και λαχανόσουπα/κοτόσουπα/κρεατόσουπα) συν το γάλα του βέβαια.
Γύρω στον 8ο μήνα, εισάγουμε και το τρίτο γεύμα της ημέρας το οποίο μπορεί να είναι είτε κάποια κρέμα με βάση τα δημητριακά, είτε γιαούρτι, πάντα βάσει του ιστορικού του παιδιού σας. Μερικοί παιδίατροι προτείνουν τα παιδικά επιδόρπια γιαούρτια που είναι μεν εμπλουτισμένα και πιο εύπεπτα, είναι όμως επιδόρπια γιαουρτιού και όχι γιαούρτι. Αν επιλέξετε να δώσετε κανονικό γιαούρτι στο μωράκι σας, φροντίστε να έχει πλήρη τα λιπαρά του, είτε είναι αγελαδινό, είτε πρόβειο. Επίσης, αν το μωράκι σας δεν συμπαθεί πολύ το γιαούρτι, μπορείτε να προσθέστε μέσα μερικά από τα αγαπημένα του φρουτάκια.
Η εισαγωγή του αυγού και του ψαριού γίνεται συνήθως ανάμεσα στον 8ο με 12ο μήνα. Ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού σας, μπορείτε να ξεκινήσετε την εισαγωγή του αυγού πρώτα με τον κρόκο καλά βρασμένο (είτε ως κρέμα με λίγο λάδι, είτε πολτοποιημένο μέσα στις κρέμες του μωρού), και ως τον 12 μήνα γίνεται και η εισαγωγή του ασπραδιού που θεωρείται πιο αλλεργιογόνος. Οι γιαγιάδες ίσως σας πουν να μην δώσετε αυγό στο μωρό κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Δεν υπάρχουν όμως επιστημονικά δεδομένα που να υπαγορεύουν την αποφυγή του αυγού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. 3 με 5 αυγά την εβδομάδα θα προσφέρουν ένα σωρό ωφέλιμα συστατικά στο παιδάκι σας. Την ίδια χρονική περίοδο γίνεται και η εισαγωγή του ψαριού. Ξεκινάμε με κάποιο ψάρι με λευκό κρέας (πχ. μπακαλιάρος, γλώσσα κλπ) σε συνδυασμό με λαχανικά. Αργότερα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και πιο πλούσια σε ωφέλιμα λιπαρά ψάρια (πχ. σαρδέλες, τσιπούρα, σολομό).
Καλό είναι οι πρώτες κρέμες του παιδιού να είναι πολτοποιημένες καλά, ως τον 9ο μήνα όμως το παιδί θα πρέπει να έρθει σε επαφή με μικρά κομμάτια φαγητού. Τα περισσότερα μωράκια έχουν ήδη ξεκινήσει να έχουν δόντια, οπότε, ανάλογα και με την ετοιμότητα του παιδιού, μπορούμε να το ενθαρρύνουμε να τρώει μόνο του μικρά κομματάκια, πάντα όμως υπό την επιτήρησή μας!). Μπορούμε μάλιστα να τους δώσουμε διάφορα σνακ που είναι ικανά να τα κρατήσουν στο χέρι και να τα μασουλήσουν (όπως μπισκοτάκια, ρυζογκοφρέτες. Υπάρχουν μωράκια όμως που εξαρχής δεν αγαπούν τις πολτοποιημένες τροφές. Αν και το δικό σας μωράκι είναι έτσι, μπορείτε να δοκιμάσετε το baby led weaning, προσφέροντας εξ αρχής στον μωρό τροφές σε κομμάτια και όχι πολτοποιημένες. Έτσι το μωρό μαθαίνει πρώτα να μασάει και μετά να καταπίνει (σε αντίθεση βέβαια με την περίπτωση των κρεμών, όπου το παιδί μαθαίνει πρώτα να καταπίνει και μετά να μασάει).
Σε όλο τον πρώτο χρόνο της ζωής του μωρού, αποφεύγουμε το αλάτι, τα μπαχαρικά και τη ζάχαρη, αλλά μπορούμε σταδιακά να εισάγουμε στις σούπες διάφορα μυρωδικά. Προτιμάμε να προσθέτουμε το ελαιόλαδο ωμό στο πιάτο του μωρού και δεν δίνουμε μέλι και ξηρούς καρπούς, καθώς υπάρχει κίνδυνος αλλαντίασης (τροφικής δηλητηρίασης) από το μέλι ή πνιγμονής από τους ξηρούς καρπούς. Επιπλέον ξεκινάμε να προσφέρουμε νερό (κατά προτίμηση με εκπαιδευτικό ποτηράκι). Σε γενικές γραμμές φροντίζουμε η διατροφή του μωρού να είναι όσο το δυνατό πιο ισορροπημένη και κοντά στα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Η διατροφή του βρέφους πρέπει να είναι πλούσια σε φρούτα με λαχανικά και να περιλαμβάνει κρέας 3 με 5 φορές/εβδομάδα, ψάρι 1-2 φορές/εβδομάδα κι όσπρια 1-2 φορές/εβδομάδα. Καθημερινά θα ήταν καλό να υπάρχει στην διατροφή του παιδιού κάποια πρωτεΐνη ζωικής προέλευσης (κρέας, ψάρι, αυγό, γιαούρτι, τυρί). Δείτε εδώ ένα ενδεικτικό πλάνο εισαγωγής τροφών. Σε κάθε περίπτωση όμως, ειδικά αν το μωράκι σας έχει κάποιο ιδιαίτερο ιατρικό θέμα, ακολουθείτε αυστηρά τις οδηγίες του γιατρού σας.
Και επειδή είμαστε site μαγειρικής, δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε παραπονεμένους και τους πιο μικρούς μας φίλους βέβαια. Πριν όμως σας προτείνουμε νόστιμα φαγάκια που μπορείτε να φτιάξετε στα μικρούλια σας, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στις έτοιμες κρέμες του εμπορίου. Είναι πιθανόν κάποιοι παιδίατροι να σας προτείνουν να δώσετε έτοιμες κρέμες σκόνη ή κονσέρβα στο μωρό σας, καθώς τις θεωρούν πιο εμπλουτισμένες από τις φυσικές τροφές. Όπως έχουμε ήδη πει, τον τελικό λόγο για την διατροφή του παιδιού σας τον έχετε μόνο εσείς. Παρότι οι έτοιμες κρέμες δεν πρέπει να δαιμονοποιούνται, καθώς είναι ελεγμένες και κατάλληλες για τα μωρά, εμείς πιστεύουμε ότι δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις φυσικές, μη επεξεργασμένες τροφές. Εν τούτοις, κάποιες φορές οι έτοιμες κρέμες αποτελούν λύση ανάγκης και προσφέρουν μεγάλη ευκολία.Σε κάθε περίπτωση, φροντίστε να ενημερωθείτε από έγκυρες πηγές και να επιλέγετε συνειδητά τι θα δίνετε στο μωράκι σας. Εμείς πάντως σας έχουμε μπόλικες συνταγές για μωράκια, αλλά και ένα ακόμα σχετικό αρθράκι «Μαμ… και πάλι μαμ!»
Δείτε επίσης και μερικές πιο ιδιαίτερες κρεμούλες ή και σνακ για τα μωράκια σας:
 |
Καλή αρχή λοιπόν και καλή όρεξη σε όλα τα βρεφάκια της συνταγοπαρέας μας! Και μην ξεχνάτε να δίνετε πρώτα εσείς το καλό παράδειγμα για να μάθει το παιδάκι σας να είναι καλοφαγάς από… κούνια!
Πηγές:
- paidiatros-thes.gr
- mitrikosthilasmos.com
- healthia.gr
- thefoodproject.gr
- imommy.gr
- babyledweaning.com/