Ντολμαδάκια… δεματάκια νοστιμιάς!

Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα γράφοντας αυτό το άρθρο ήταν τα “88 ντολμαδάκια” του Ευγένιου Τριβιζά! Το δεύτερο πράγμα που σκέφτηκα ή μάλλον που διερωτήθηκα ήταν “πότε πρωτοεμφανίστηκαν”. Λοιπόν η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στο ντολμά βρίσκεται στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, όπου η θεά Ήρα απεικονίζεται να τρώει κρυφά ντολμαδάκια από μια κατσαρόλα και με ένοχο βλέμμα να κοιτάζει πίσω της μη τη δει κανείς!

Στην αρχαιότητα λοιπόν, τύλιγαν αρχικά τα υλικά σε φύλλα συκιάς, για διατήρηση ή για ψήσιμο ενώ το αμπελόφυλλο άρχισε να χρησιμοποιείται προς το τέλος των ρωμαϊκών χρόνων. Στα βυζαντικά χρόνια, η χρήση του γενικεύτηκε και εξελίχθηκε.

Η λέξη “ντολμά” προκύπτει από το ρήμα doldurmak στην τουρκική που σημαίνει “γεμίζω” και συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει όλα ανεξαιρέτως τα γεμιστά λαχανικά, όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και στις περισσότερες χώρες των Βαλκανίων, της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής μέχρι το Ιράν και το Ιράκ. Ο λαχανοντολμάς ονομάζεται “sarma” (σαρμάς) ή “yaprak dolma”, ντολμάς με φύλλο ή “γιαπράκι” στα ελληνικά. Στη Κύπρο, τα ντολμαδάκια λέγονται κουπέπια.

Φύλλα

Για να φτιάξουμε ντολμαδάκια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αμπελόφυλλα φρέσκα, κατεψυγμένα ή σε άλμη και ο Μάιος είναι ο μήνας που μπορούμε να τα κόψουμε, όσο είναι τρυφερά.

Πριν τα χρησιμοποιήσουμε, είναι απαραίτητο να τα ξεπλύνουμε και να τα ζεματίσουμε σε νερό που κοχλάζει όχι περισσότερο από 3 λεπτά ώστε να μαλακώσουν ελαφρά και να γίνουν εύκαμπτα. Την ίδια διαδικασία ακολουθούμε και για τα διατηρημένα σε άλμη τα οποία ζεματίζουμε για λίγα δευτερόλεπτα για να φύγει η γεύση της άλμης.

Αν θέλουμε να τα διατηρήσουμε στη κατάψυξη, μετά το ζεμάτισμα τα αφήνουμε τα στραγγίξουν, τα στεγνώνουμε και τα στοιβάζουμε το ένα πάνω στο άλλο (σε πακετάκια των 20-30 για παράδειγμα) και τα τυλίγουμε σε μεμβράνη. Δείτε αναλυτικές οδηγίες βήμα βήμα εδώ.

Εκτός από τα αμπελόφυλλα όμως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και φύλλα από μαρούλια, λάχανα, λάπαθα, σέσκουλα ακόμα και φύλλα από κυκλάμινα!

Γέμιση

Για γέμιση μπορούμε να βάλουμε κιμά ή να τα κάνουμε με ρύζι (τα λεγόμενα ορφανά ή γιαλαντζί που σημαίνει ψεύτικο), με πλιγούρι, με τραχανά, με χόντρο ή ακόμα με ρύζι και φακές μαζί όπως στη συνταγή Συμιακά ντολμαδάκια με φακές. Βέβαια, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και άλλα είδη γέμισης με διάφορα θαλασσινά όπως σαρδέλες, γαρίδες, μπακαλιάρο όπως στη συνταγή Γιαπράκια με μπακαλιάρο ή να βάλουμε μανιτάρια ή ό,τι άλλο θέλουμε. Για μεγαλύτερη ευκολία, έχουμε και οδηγίες βήμα βήμα για το πώς τυλίγουμε τα ντολμαδάκια.

Πώς τα σερβίρουμε

Σκέτα, με σάλτσα αυγολέμονο ή με σως γιαουρτιού. Μερικοί τα προτιμούν μαγειρεμένα σε σάλτσα ντομάτας και κάποιοι τα ψήνουν στο φούρνο αντί στη κατσαρόλα.

Ρίξτε μια ματιά στις συνταγές που έχουμε εδώ στο σάιτ για

Ντολμαδάκια διάφορα με κιμά